अंतरात्म्याचे स्तवन का केले आहे ?

वायूचे मूळ अंतरात्मा आहे .अंतरात्मा म्हणजे परब्रह्माला झालेले प्रथम स्फुरण मूळमाया ! झालेल्या सर्व

वस्तूंमध्ये अंतरात्मा सर्वात वडील किंवा मोठा आहे . म्हणून तो महदभूत आहे .

निश्चळामध्ये बदलण्याचा आरंभ प्रथम स्फुरणाने झाला .तो स्फुरण रूप संकल्प हे अंतरात्म्याचे

शुध्द रूप आहे .मूळ पराब्र्ह्मात अगदी पहिले झालेले स्फुरण हे अंतरात्म्याचे लक्षण आहे .

सर्व भूतांमध्ये परम श्रेष्ठ असणारा अंतरात्मा पिंड ब्रह्मांडा चा कारभार घडवून आणतो ..तोच विश्वाला

जीवन देणारे चैतन्य असतो .तो अतिशय चपळ ,सूक्ष्म आहे ,गतिमान आहे ,तोच सर्वांत कोणतेही कार्य

घडवतो .पण तो स्वत: कोठेही दिसत नाही ,आढळत नाही ,पिंडात ब्रह्मांडात तो व्यापून आहे ,

अनेक प्रकारांच्या देहात तो आढळतो .

अंतरात्मा कोणते कार्य करतो ?

शब्द ऐकोन समजतो | समजोन प्रत्योत्तर देतो | कठीण मृद सीतोष्ण जाणतो | त्वचेमध्ये || १६-७ -१३ ||

नेत्रीं भरोन पदार्थ पाहाणे | नाना पदार्थ परीक्षणे | उच नीच समजणे | मनामध्ये ||१६-७-१७ ||

क्रूर दृष्टी सौम्य दृष्टी | कपटदृष्टी कृपा दृष्टी | नाना प्रकारच्या दृष्टी |भेद जाणे ||१६-७-१८ ||

जिव्हे मध्ये नाना स्वाद | निवडू जाणे भेदाभेद | जे जे जाणे ते ते विषद | करूनी बोले ||१६-७-१९ ||

उत्तम अन्नाचे परिमळ | नाना सुगंध परिमळ | नाना फळांचे परिमळ |घ्राणेद्रीय जाणे ||१६-७-२० ||

जिव्हेने स्वाद घेणे बोलणे | पाणी ईद्रीय देणे घेणे | पाद ईद्रीये येणे जाणे |सर्वकाळ ||१६-७-२१ ||

शिस्न ईद्रीय सुरतभोग |गुदईद्रीय मलोत्सर्ग | मने करूनी सकल संग | कल्पून आहे ||१६-७-२२ ||

शब्द ऐकला की आत्म्याला त्याचा अर्थ समजतो ,अर्थ समजून तो प्रश्नाचे उत्तर देतो .त्वचेने आत्म्याला

मऊ ,कठीण ,थंड ,गरम कळते . आत्मा डोळ्याने पदार्थ पाहातो .त्याची परीक्षा करतो .कोणती

वस्तू कशी आहे ते मनाने समजतो .नाकाने उत्तम वासाचे सुगंध जाणतो ., सुगंधी फळांचे सुगंध

नाकाने जाणतो .जिभेने स्वाद घेणे ,बोलणे ,हातांनी देणे ,घेणे ,पायांनी जाणे येणे ,जननेद्रीयानी

काम सुख घेणे ,गुदाने मलोत्सर्ग करणे ,मनाने सर्व सांग कल्पना करून पाहाणे या आणि अशा

प्रकाराचे व्यापार एकटा अंतरात्मा करतो .

१४ विद्या ,६४ कला ,चतुर पणाच्या कला ,वेद शास्त्र पुराणाचे रहस्य अंतरात्म्या मुळेच शक्य होतात .

जगातील आचार ,परमार्थातील सारासार विचार ,प्रपंच व परमार्थ यांचे निश्चित ज्ञान अंतरात्माच

करून देतो .अनेक प्रकारची मते ,त्यांच्यातील भेद ,अनेक प्रकारचे वाद ,संवाद ,अनेक प्रकारचे

निश्चित निर्णय ,अनेक प्रकारचे .भेदाभेद अंतरात्माच करतो .या चंचल विश्वाचे मुख्य तत्व

अंतरात्मा आहे .त्याचा एकट्याचा विस्तार झाला . त्याची अनेक व्यक्त रूपे झाली .लिहिणे ,

वाचणे ,पाठांतर करणे ,विचारणे ,सांगणे या सगळ्या गोष्टी अंतरात्म्याच्या प्रेरणेने होतात .

अंतरात्मा सुखाने आनंदतो ,दु:खाने कष्टी होतो .तो अनेक प्रकारचे देह धरतो ,सोडतो .असा हा

अंतरात्मा सर्व देहांना चालवणारा ,जीवन देणारा आहे .